استاد حسینی شیرازی

چکیده مباحث ارائه شده از سوی استاد سید علیرضا حسینی(شیرازی)

دست یابی به مفهوم توثیق و تضعیف از طریق تتبع در استعمال آن‌ها در کلام صاحبان آثار رجالی موضوع این نشست علمی بود.
راویان معرفی شده در کتب رجالی به دو گروه صاحبان آثار مکتوب حدیثی و ناقلان حدیث تقسیم می‌شوند. بررسی آماری نشانگر آن است که غالب رواتی که توثیق و تضعیف شده‌اند، از گروه صاحبان آثار‌اند.
اگرچه اسامی روات از زمان رسول‌الله(ص) در کتب رجالی درج شده‌است، اولین توثیق و تضعیف درباره راویان‌ عصر امام‌ باقر(ع) وارد شده است. این دوران آغاز طرح کلان ائمه(ع) برای سامان‌دهی جامعه شیعه از طریق نشر احکام فقهی بوده است.
جریان غلات به تحریف عقاید و اباحه‌گری رفتاری دامن می‌زند. در برابر امام باقر و امام صادق(ع) جامعه شیعی را از در افتادن به دام این گروه باز‌داشتند.
معرفی روات مورد اعتماد از سوی امام باقر و امام صادق(ع) و نهی از معاشرت با غلات راه‌کاری برای صیانت جامعه شیعه از معارف غالیان بوده است.
فهرست راویانی که از سوی امام صادق(ع) تایید شده‌اند منطبق با طبقه اول اصحاب اجماع است و خصوصیت بارز ایشان فقه‌مداری در نقل احادیث است.
حساسیت بالایی که در میان روات برای اجتناب از انحراف غلات پدید می‌آید موجب می‌شود راویانی که مضامینی شبیه به عقائد غلات را نقل می‌کنند، تضعیف شوند. به طور مثال کسانی که ناقل روایات علم غیب امام ‌اند متهم به غلو و تضعیف می‌شوند. این تضعیفات که مبنای کلامی دارد، حجت نیستند.
غالب راویانی که تضعیف شده‌اند متهم به غلو و ارتفاع در مذهب‌اند.
در برابر، توثیق شدگان کسانی هستند که آثار حدیثی‌شان فقه مدار است.
نزد رجالیون آن دوران ضعف راوی به معنای عدم پذیرش روایاتی است که منفردا نقل می‌کند و به معنای دروغگویی نیست. 
راوی ثقه نیز کسی است که روایات منفرد کتاب او قابل اعتماد است. 
در این فضا راوی احادیث فقهی که منقولات‌اش با متعارف روایات فقهی هماهنگ باشد، توثیق می‌شود. 
نتیجه: معنای توثیق راوی، تایید محتوای آثار حدیثی مکتوب وی و تضعیف به معنای عدم پذیرش روایات منفرد راوی است.
رویکرد رجالی موجود که در پی مکتب رجالی حله پدید آمده است با آنچه در میان رجالیون متقدم رایج بوده ، تفاوت دارد. برای داوری در این باره تاملی فقیهانه با لحاظ قرائن تاریخی لازم است. 

توثیق راوی به معنی توثیق کتاب اوست.

در نشست علمی که در مدرسه فقهی برگزار شد، استاد حسینی شیرازی مطالبی را در مورد مفهوم شناسی توثیق و تضعیف بیان فرمودند.
ایشان بعد از ذکر مقدماتی این نتیجه را گرفتند که توثیق راوی به معنی توثیق کتاب او بوده است.

--------------------------
برخی مقدمات ایشان و مراحل بحث از این قرار است:

الف) موضوع حکم به وثاقت و ضعف نزد رجالیون شیعه، راوی صاحب کتاب بوده است.

ب) بحث وثاقت و ضعف راوی از زمان امام باقر علیه السلام شروع شده است و قبل از آن حتی یک مورد توثیق یا تضعیف در کتب رجالی وجود ندارد.

ج) خود امام باقر علیه السلام منشأ طرح توثیق و تضعیف راویان بوده اند.

د) علت این اقدام امام علیه السلام این بوده که جریانی در زمان حضرت ایجاد شده بود که از نظر اعتقادی و عملی منحرف بودند؛ آنها در اعتقاد، امام را خدا معرفی می کردند و از نظر عملی هم اباحه گری و شریعت گریزی داشتند.

هـ) امام باقر علیه السلام، برای مقابله با این گروه، دسته ی فقه مداران را پایه گذاری کردند و آنها را توثیق نمودند و گروه مقابل را تضعیف کرده و غیر قابل اعتماد معرفی کردند.

و) از اینجا بحث توثیق و تضعیف شروع شد. و در چنین فضایی و با این ملاکها، تشخیص راوی ثقه (فقه مدار صاحب اثر) کاری آسان بوده است.

ز) راوی ثقه در نظر رجالیون شیعه کسی است که به روایات منفرد کتاب او می توان اعتماد نمود.

ح) بیشتر تضعیف ها به خاطر شبهه های اعتقادی بوده؛ هرکسی که از صحبت ها یا روایات او بوی غلو شنیده می شده، تضعیف می شده. (تضعیف به معنی دروغگو بودن نیست بلکه به معنی عدم اعتماد به روایات منفرد کتاب اوست)

نتیجه ی این بحث ها اعتماد به کتاب راوی ثقه است به این معنی که در استناد آن به معصوم مشکلی نیست؛ که در نتیجه، بحث تعارض اخبار و بررسی مرحجات پر رنگ می شود.http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=162&highlight=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C+%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C